માણસ હોય, પ્રાણીઓ હોય કે છોડ, પાણી દરેક માટે મહત્વનું છે. પાણી વિના દરેકનું જીવન અસ્તવ્યસ્ત થઈ જાય છે. પાણીના અભાવે પાકના વિકાસમાં પણ અવરોધ આવે છે. કેટલીકવાર છોડ પણ સુકાઈ જવા લાગે છે. આવી સ્થિતિમાં છોડને સિંચાઈ દ્વારા પાણી પૂરું પાડવામાં આવે છે. અહીંથી સિંચાઈ અને તેની વિવિધ પદ્ધતિઓ વિશે વધુ માહિતી મેળવો.

સિંચાઈ કોણ છે?

• સિંચાઈ એ દુષ્કાળની સ્થિતિમાં અથવા વરસાદ ન હોય ત્યારે અથવા જમીનમાં પૂરતા પ્રમાણમાં ભેજનું પ્રમાણ હોય ત્યારે કૃત્રિમ રીતે પાણી આપવાની પ્રક્રિયા છે.

સિંચાઈના ફાયદા

• પાકમાં પાણીની તંગી પૂરી થાય છે.

• વૃક્ષો અને અન્ય પાકને ભારે ઠંડીથી રક્ષણ મળે છે.

• માટી સુકાઈ જતી નથી અને સખત થતી નથી.

• નીંદણની વૃદ્ધિ પણ થોડા સમય માટે નિયંત્રિત રહે છે.

સિંચાઈની વિવિધ પદ્ધતિઓ

• સપાટી સિંચાઈ: આ પદ્ધતિનો ઉપયોગ સદીઓથી કરવામાં આવે છે. આજે પણ આ પદ્ધતિનો ઉપયોગ 95 ટકા સિંચાઈવાળા વિસ્તારોમાં સિંચાઈ માટે થાય છે. આ પધ્ધતિમાં પાકમાં પથારી, બાંધો, વોટર લોગીંગ, કંટવા પદ્ધતિ, થાલા પદ્ધતિ વગેરે દ્વારા સિંચાઈ કરવામાં આવે છે.

• શાવર ઈરીગેશન: આ પદ્ધતિમાં વરસાદના ટીપાંના સ્વરૂપમાં પાક પર પાણીનો છંટકાવ કરવામાં આવે છે અથવા પાઈપલાઈન દ્વારા સ્પ્રે કરવામાં આવે છે. આ પદ્ધતિથી સિંચાઈ કરવાથી સપાટીની સિંચાઈની સરખામણીમાં 25 થી 30 ટકા પાણીની બચત થાય છે.

• ટપક સિંચાઈ: આ પદ્ધતિમાં છોડના મૂળમાં ટીપું-ટીપું પાણી નાખવામાં આવે છે. આ પદ્ધતિથી પિયત કરવાથી પાણીની બચત થાય છે. સિંચાઈ માટે પૂરતા પ્રમાણમાં પાણીની અછત ધરાવતા વિસ્તારોમાં સિંચાઈની આ શ્રેષ્ઠ પદ્ધતિ છે.

આ પણ વાંચો:

• વધુ પડતી સિંચાઈને કારણે ઘઉંના પાકને થયેલા નુકસાન વિશે અહીંથી માહિતી મેળવો .

અમને આશા છે કે આ માહિતી તમારા માટે મહત્વપૂર્ણ સાબિત થશે. જો તમને આ માહિતી ગમી હોય તો આ પોસ્ટને લાઈક કરો. અન્ય ખેડૂતો સાથે પણ શેર કરો. જેથી અન્ય ખેડૂત મિત્રોને પણ આ માહિતી મળી શકે. અમને ટિપ્પણીઓ દ્વારા આ સંબંધિત તમારા પ્રશ્નો પૂછો.