ग्रामीण भागातील लोकांसाठी रेशीम शेती हा उत्तम व्यवसाय पर्याय आहे. रेशीम शेती हा अत्यंत कमी खर्चाचा कृषी आधारित उद्योग आहे. त्यामुळे लहान शेतकरीही या व्यवसायात सहभागी होऊन सहजपणे आपले उत्पन्न वाढवू शकतात. तुम्हालाही जर रेशीम किटकांचा व्यवसाय सुरू करायचा असेल तर त्यासंबंधी काही महत्त्वाची माहिती जाणून घेणे आवश्यक आहे. 'रेशीम कीटक शेती - शेतीपासून व्यवसायापर्यंतची माहिती' या विषयावर सविस्तर चर्चा करूया.

रेशीम पट्ट्या

• 5 प्रकारच्या रेशीम उत्पादन करणारा भारत हा एकमेव देश आहे.

• आपल्या देशात तुती, टसर, ओक टसार, एरी आणि कोरल रेशीमची लागवड केली जाते.

रेशीम किटक संगोपनात रोजगाराच्या संधी

• रेशीम उद्योगात अनेक उपक्रम आहेत.

• या उद्योगांतर्गत कीटकांच्या आहारासाठी झाडे लावणे, कीटकांचे संगोपन, नारळापासून रेशीम काढणे, रेशीम साफ करणे, सूत कापणे, धाग्यापासून कापड तयार करणे अशा अनेक व्यवसायातून रोजगाराच्या संधी वाढवता येतात.

रेशीम किटक संगोपनाची सुरुवात

वृक्ष शेती

• कीटकांच्या अन्नासाठी सर्वप्रथम झाडे लावावी लागतात.

• तुतीच्या रेशमासाठी तुतीची रोपे लावावी लागतात.

• दुसरीकडे पालाश, गुलार इत्यादी झाडांची लागवड बिगर तुती रेशीम उत्पादनासाठी केली जाते.

रेशीम किडे संगोपन

• अंड्यातून 10 दिवसांनी अळ्या बाहेर पडतात.

• तुम्ही तुमच्या जवळच्या कृषी केंद्रातून रेशीम अळी विकत घेऊ शकता.

• जर तुम्ही 10 दिवसांचा रेशीम किडा विकत घेतला तर तुम्हाला 20 दिवस रेशीम किडा पाळावा लागेल.

• यानंतर कीटक खाणे बंद करतात आणि रेशीम उत्पादनास सुरवात करतात.

• अळ्या खाण्यासाठी पाने दिली जातात.

• सुमारे 4 ते 10 दिवसांच्या आत, अळ्या त्यांच्या तोंडातून प्रथिने स्राव करतात.

• हे प्रथिन घट्ट होते आणि हवेच्या संपर्कात आल्यावर धाग्यासारखे बनते.

• लार्व्हा कीटक त्यांच्या शरीराभोवती रेशमी धाग्यांसह एक वर्तुळ बनवतात. या गोलाला कोकून म्हणतात.

• कोकून तयार झाल्यानंतर, कीटक स्वतःला त्याच्या आत बंद करतात.

कोकूनची छाटणी

• कोकूनमधून रेशीम काढण्यापूर्वी कोकूनची छाटणी केली जाते.

• छाटणीच्या वेळी, खराब झालेले आणि दुहेरी कोकून, गलिच्छ कोकून, वितळलेले कोकून, संक्रमित कोकून आणि विकृत कोकून वेगळे केले जातात.

कोकूनमधून रेशीम कसे मिळवायचे

• रेशीम मिळविण्यासाठी कोकून गरम पाण्यात टाकतात.

• गरम पाण्यात टाकल्यानंतर कीटक मरतात आणि उरलेल्या कोकूनपासून आपण रेशीम बनवू शकतो.

• उत्तम दर्जाचे रेशीम मिळविण्यासाठी कोकून गरम हवेत वाळवावेत. असे केल्याने प्यूपा मरतो आणि कोकून शेलचे थर वेगळे करणे सोपे होते.

• कोकूनच्या कवचातून ५०० ते १३०० मीटर लांबीचा रेशमी धागा मिळतो.

व्यवसाय

• रेशमी धाग्यांपासून सूत तयार केले जाते.

• बाजारात रेशीम धाग्याची किंमत जास्त आहे.

• तुम्हाला हवे असल्यास कापसापासून कपडे तयार करून तुम्ही कपड्यांचा व्यवसाय सुरू करू शकता.

हे देखील वाचा:

• रेशीम किड्याचे फायदे जाणून घेण्यासाठी येथे क्लिक करा .

आम्हाला आशा आहे की ही माहिती तुमच्यासाठी महत्त्वाची ठरेल. जर तुम्हाला ही माहिती आवडली असेल तर आमच्या पोस्ट ला लाईक करा आणि इतर शेतकऱ्यांसोबत शेअर करा जेणेकरुन इतर शेतकरी मित्र देखील या व्यवसायात सहभागी होऊन त्यांचे उत्पन्न वाढवू शकतील. यासंबंधी तुमचे प्रश्न आम्हाला कमेंट्सद्वारे विचारा. पशुसंवर्धन आणि शेतीशी संबंधित अधिक माहितीसाठी ग्रामीण भागाशी संपर्कात रहा.