शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढवण्यासाठी पशुधन हा उत्तम पर्याय आहे. पशुपालन हे आजही अनेक भागात उपजीविकेचे मुख्य साधन आहे. आपल्या देशात गाय, म्हैस, शेळी, मेंढी, उंट, बदक, कोंबडी, लहान पक्षी, मासे, रेशीम कीटक, मधमाशी इत्यादी अनेक शतकांपासून पाळले जात आहेत. पण शेतकऱ्यांसाठी सर्वात फायदेशीर पशुधन कोणते हे तुम्हाला माहिती आहे का? जर तुम्हाला माहित नसेल तर ही पोस्ट काळजीपूर्वक वाचा. येथून तुम्हाला सर्वात फायदेशीर पशुधनाची माहिती मिळू शकते. चला या विषयाची सविस्तर माहिती घेऊया.

• दुग्धव्यवसाय: आपल्या देशात गाय आणि म्हशींचे दूध उत्पादनासाठी शतकानुशतके पाळले जाते. केवळ दूधच नाही तर दुधापासून चीज, तूप इत्यादी तयार करूनही चांगली कमाई करता येते. यासोबतच सेंद्रिय शेतीकडे वाढता कल पाहता शेणखताची मागणीही वाढू लागली आहे. या व्यवसायाशी संबंधित व्यक्तीही शेण विकून नफा कमवू शकतात.

• शेळीपालन : शेळीपालन हे शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढवण्याचे उत्तम साधन आहे. बाजारात बकरीच्या मांसाला नेहमीच मागणी असते. यासोबतच शेळीचे दूध विकूनही शेतकऱ्यांना भरघोस उत्पन्न मिळू शकते. इतर जनावरांच्या तुलनेत शेळी पाळण्याचा खर्चही कमी आहे.

• मत्स्यपालन : दररोज मासळीच्या वाढत्या वापरामुळे लहान शेतकरीही या व्यवसायात सहभागी होऊन चांगला नफा कमवू शकतात. मत्स्यपालनाला चालना देण्यासाठी शासनाकडून विविध योजनाही सुरू करण्यात आल्या आहेत. एक्वापोनिक तंत्रज्ञानाद्वारे पिकांची लागवड करून, मत्स्यपालन करून अतिरिक्त उत्पन्न सहज मिळू शकते.

• रेशीम व्यवसाय : या व्यवसायाला रेशीम व्यवसाय असेही म्हणतात. रेशीम कीटक संगोपनामुळे कमी वेळेत जास्त उत्पन्न मिळते. या उद्योगात अनेक उपक्रम आहेत. यामध्ये कीटकांच्या अन्नासाठी झाडे लावणे, कीटकांचे संगोपन, रेशीम साफ करणे, सूत कापणे, सूत कापड तयार करणे इत्यादींचा समावेश होतो. ग्रामीण भागातील शेतकऱ्यांसाठी हा रोजगाराचा चांगला स्रोत आहे.

• मोत्याची शेती : बाजारात मोत्यांच्या वाढत्या किमतीमुळे सध्या लोकांचे लक्ष मोती शेतीकडे आकर्षित होत आहे. अस्सल मोत्यांची किंमत हजारोंमध्ये असते. याशिवाय अनेक सजावटीच्या वस्तू आणि अत्तर शिंपल्यापासून बनवले जातात. शेतकरी मोती काढल्यानंतर स्थानिक बाजारपेठेत ऑयस्टरची विक्री करून चांगले पैसे कमवू शकतात.

आम्हाला आशा आहे की ही माहिती तुमच्यासाठी महत्त्वाची ठरेल. जर तुम्हाला या पोस्टमध्ये दिलेली माहिती आवडली असेल तर ही पोस्ट लाईक करा आणि इतर शेतकर्‍यांपर्यंत शेअर करा. जेणेकरून ही माहिती अधिकाधिक शेतकऱ्यांपर्यंत पोहोचू शकेल. यासंबंधी तुमचे प्रश्न आम्हाला कमेंट्सद्वारे विचारा. पशुसंवर्धन आणि शेतीशी संबंधित इतर मनोरंजक आणि माहितीपूर्ण माहितीसाठी ग्रामीण भागाशी संपर्कात रहा.