ખેતરમાં રાસાયણિક પદાર્થો અને જંતુનાશકોના સતત ઉપયોગને કારણે ખેતરની જમીનની ખાતરની ક્ષમતા ઘટી જાય છે. ઘણા વર્ષોના અનુભવ પછી પણ ખેડૂતો માટે જમીનની ફળદ્રુપ ક્ષમતાનો અંદાજ કાઢવો મુશ્કેલ છે. આવી સ્થિતિમાં પાકની ઉપજને અસર થાય છે. ઉચ્ચ ગુણવત્તાવાળા પાક અને ઉચ્ચ ઉપજ મેળવવા માટે, જમીનમાં રહેલા તત્વો વિશે જાણવું ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. ખેડુતો માટી પરીક્ષણ એટલે કે માટી પરીક્ષણ કરાવીને આ માહિતી મેળવી શકે છે. માટી પરીક્ષણના ફાયદા , તેની પ્રક્રિયા, પરીક્ષણ માટેની સાવચેતીઓ વિશે અહીંથી માહિતી મેળવો.

માટી પરીક્ષણ શા માટે જરૂરી છે?

• માટીમાં ઘણા પોષક તત્વો હોય છે. છોડને તેમના જીવન ચક્ર દરમ્યાન ઘણા પોષક તત્વોની જરૂર હોય છે.

• કાર્બન, હાઇડ્રોજન, ઓક્સિજન, નાઇટ્રોજન, ફોસ્ફરસ, પોટાશ, કેલ્શિયમ, મેગ્નેશિયમ અને ઝીંક, મેંગેનીઝ, કોપર, આયર્ન, બોરોન, મોલીબ્ડેનમ અને ક્લોરીન જેવા સૂક્ષ્મ તત્ત્વોની સંતુલિત માત્રા સારી ઉપજ આપે છે.

• જમીનમાં આ તત્વોના અભાવને કારણે જમીનની ખાતર શક્તિ ઘટવા લાગે છે.

માટી પરીક્ષણના ફાયદા

• માટી પરીક્ષણ કરીને ખેડૂતો ખેતરની જમીનમાં હાજર નાઈટ્રોજન, ફોસ્ફરસ, પોટાશ વગેરે તત્વોની સાથે ક્ષારની માત્રા વિશે માહિતી મેળવી શકે છે.

• તે જમીનનું pH સ્તર પણ દર્શાવે છે.

• જમીનમાં રહેલા પોષક તત્ત્વો અનુસાર પાક પસંદ કરવાથી વધુ ઉપજ મળે છે.

• જમીનમાં જે પોષક તત્વોની ઉણપ છે તેને પૂરી કરીને આપણે જમીનની ફળદ્રુપતા વધારી શકીએ છીએ.

માટી પરીક્ષણ ક્યારે કરાવવું જોઈએ?

• પાકની વાવણી અથવા ફેરરોપણી કરતા એક મહિના પહેલા ખેતરમાં માટીનું પરીક્ષણ કરાવો.

• જો તમે સઘન પદ્ધતિથી ખેતી કરો છો, તો દર વર્ષે માટી પરીક્ષણ કરાવવું જોઈએ.

• જો ખેતરમાં એક વર્ષમાં એક પાક ઉગાડવામાં આવે તો દર 2 કે 3 વર્ષે માટીનું પરીક્ષણ કરાવો.