लिंबू, गोड लिंबू, संत्रा, माल्टा, मोसंबी या सर्व लिंबू वंशातील वनस्पतींचा समावेश होतो. व्हिटॅमिन सीने समृद्ध असलेल्या या फळांचे सेवन केल्यास रोगप्रतिकारक शक्ती वाढते. पण काही वेळा या फळांवर अनेक आजारही होतात. लिंबू वनस्पतींतील काही प्रमुख रोगांबद्दल जाणून घेऊया.

काही प्रमुख आजार

• लिंबूवर्गीय ट्रिस्टेझा: लिंबू झाडावरील रोगांपैकी हा सर्वात प्राणघातक रोग आहे. हा एक विषाणूजन्य आजार आहे. या रोगाचा प्रादुर्भाव उन्हाळी हंगामात जास्त होतो जेव्हा तापमान वाढते. रोगाने प्रभावित झाडांची पाने पिवळी पडतात. वनस्पतींमध्ये पोषक तत्वांच्या कमतरतेची लक्षणे दिसू लागतात. काही वर्षांत झाडे पूर्णपणे सुकतात. ऍफिड्स हा रोग इतर वनस्पतींमध्ये पसरवण्याचे काम करतात. हा रोग टाळण्यासाठी, रोगाने बाधित वनस्पतींचे कलम वापरू नका. या रोगाच्या नियंत्रणासाठी 1 मिली डायमेथोएट 30 ईसी प्रति लिटर पाण्यात मिसळावे. मिक्स करावे आणि शिंपडा.

• कर्करोगाचा आजार: हा विषाणूंद्वारे पसरणारा रोग आहे. पावसाळ्यात या रोगाचा प्रादुर्भाव अधिक असतो. या रोगाने बाधित झाडांच्या फळांसोबतच पानांवर आणि फांद्यावरही पिवळे डाग दिसतात. जसजसा रोग वाढत जातो तसतसे हे डाग अल्सरमध्ये बदलतात. या रोगाचा प्रादुर्भाव रोखण्यासाठी झाडांचे प्रभावित भाग कापून नष्ट करा. कापलेल्या फांद्यांवर बोर्डांची पेस्ट लावा. रोगापासून मुक्ती मिळवण्यासाठी मॅन्कोझेब २ ग्रॅम प्रति लिटर पाण्यात मिसळून फवारावे.

• हिरवट रोग: या रोगाने बाधित झाडांची पाने वरच्या दिशेने वाढतात आणि पानांचा आकार लहान होतो. पानांच्या शिरा हिरव्या होतात आणि बाकीची पाने पिवळी पडतात. वनस्पतींच्या वाढीस प्रतिबंध करते. प्रभावित झाडांची फळे खराब चव आणि विकृत आकार आहेत. 1 मिली डायमेथोएट 30 ईसी प्रति लिटर पाण्यात. मिसळून फवारणी करून हा रोग सहज नियंत्रित करता येतो. 20 दिवसांच्या अंतराने आवश्यक असल्यास पुन्हा फवारणी करावी.

• ग्युमोसिस रोग: हा रोग फायटोफथोरा नावाच्या बुरशीमुळे होतो. या बुरशीचे बीजाणू जमिनीत दीर्घकाळ टिकून राहतात. या रोगामुळे झाडांच्या देठातून डिंक बाहेर येऊ लागतो. झाडांची मुळे आणि देठ कुजायला लागतात आणि पाने पिवळी पडतात आणि सुकतात. या रोगाच्या नियंत्रणासाठी 2.5 ग्रॅम रिडोमिल एमझेड प्रति लिटर पाण्यात मिसळावे. 72 मिश्रणाची फवारणी करा. 40 दिवसांच्या अंतराने आवश्यक असल्यास फवारणीची पुनरावृत्ती करा.

हे देखील वाचा:

• डायबॅक रोगापासून लिंबू वनस्पतींचे संरक्षण कसे करावे ते येथे पहा.

आम्हाला आशा आहे की ही माहिती तुमच्यासाठी महत्त्वाची ठरेल. जर तुम्हाला ही माहिती आवडली असेल तर ही पोस्ट लाईक करा आणि इतर शेतकर्‍यांपर्यंत शेअर करा. जेणेकरुन इतर शेतकरी मित्र देखील लिंबू झाडांना या घातक रोगांपासून वाचवू शकतील. यासंबंधी तुमचे प्रश्न आम्हाला कमेंट्सद्वारे विचारा.