ડાંગર એ આપણા દેશમાં ખરીફ સિઝનમાં ઉગાડવામાં આવતા મુખ્ય પાકોમાંનો એક છે. ડાંગરની ખેતી ઘણી રીતે થાય છે. આજે આ પોસ્ટ દ્વારા તમે તેની ખેતીની વિવિધ પદ્ધતિઓ વિશે માહિતી મેળવી શકો છો.

• સાંદા પદ્ધતિથી ડાંગરની ખેતી: આ પદ્ધતિ ખેડૂતોમાં વધુને વધુ લોકપ્રિય બની રહી છે. ખેતીની આ પદ્ધતિ ડાંગરની ઉપજમાં વધારો કરે છે. આ સાથે અનેક રોગોની સમસ્યા અને છોડ સુકાઈ જવાની સમસ્યા પણ ઓછી થાય છે. જો તમે એક વીઘા ખેતરમાં સેન્ડા પદ્ધતિથી ખેતી કરો છો, તો આ માટે તમારે માત્ર 2 થી 3 કિલો બીજની જરૂર પડશે. બીજી તરફ બીજી પદ્ધતિથી ખેતી કરવામાં આવે તો તે જ જમીનમાં લગભગ 15 થી 20 કિલો બિયારણની જરૂર પડે છે.

• એસઆરઆઈ પદ્ધતિ દ્વારા ડાંગરની ખેતી: એસઆરઆઈ પદ્ધતિને સઘન પદ્ધતિ, એસઆરઆઈ અને મેડાગાસ્કર પદ્ધતિ પણ કહેવામાં આવે છે. આ પધ્ધતિથી પાણીના બહુ ઓછા ઉપયોગ છતાં પણ ડાંગરનું ખૂબ સારું ઉત્પાદન મળે છે. સામાન્ય રીતે ડાંગરનું ખેતર પાણીથી ભરેલું હોય છે જ્યારે આ પદ્ધતિમાં રોપણી પછી ખેતરમાં પાણી ભરવાની જરૂર હોતી નથી. આ પદ્ધતિથી પ્રતિ એકર જમીનની ખેતી માટે 2 કિલો બીજની જરૂર પડે છે. પરંપરાગત પદ્ધતિની સરખામણીમાં શ્રી પદ્ધતિથી ખેતી કરવામાં આવે તો ડાંગરનું ઉત્પાદન 2 થી 3 ગણું વધારે છે.

• સીધી પદ્ધતિથી ડાંગરની ખેતીઃ સીધી વાવણીમાં ખેડૂતોને નર્સરીના ખર્ચમાંથી બચત થાય છે. આ રીતે ખેડૂતો ઓછા ખર્ચે સારો પાક મેળવી શકે છે. આ સાથે ખેતરમાં ખેડાણ અને રોપણીનો ખર્ચ પણ ઓછો થાય છે. જો તમારે બરછટ દાણાની ખેતી કરવી હોય તો એક એકર જમીનમાં 12 થી 14 કિલો બિયારણની જરૂર પડે છે. આ જમીનમાં મધ્યમ કદના અનાજની ખેતી કરવા માટે લગભગ 10 થી 12 કિલો બીજ અને ઝીણા દાણાવાળી જાતો ઉગાડવા માટે 8 થી 10 કિલો બીજની જરૂર પડે છે.

• પરંપરાગત પદ્ધતિથી ડાંગરની ખેતી : પરંપરાગત પદ્ધતિથી ખેતીમાં ખર્ચ અને મજૂરી બંને વધુ સામેલ છે. પરંપરાગત પદ્ધતિ કરતાં ડાંગરની રોપણી માટે પણ વધુ પાણીની જરૂર પડે છે. ફેરરોપણી કર્યા પછી પણ ખેતરમાં પાણી ભરાય તે જરૂરી છે. આનાથી છોડના સડો અને અનેક રોગોનું જોખમ વધે છે.