ग्राफ्टिंग हे कृषी क्षेत्रातील नवीन तंत्रज्ञान नाही. सामान्य भाषेत त्याला पेन बांधणे म्हणतात. ही पद्धत शतकानुशतके वापरली जात आहे. ग्राफ्टिंग तंत्राचा वापर करून आपण कमी क्षेत्रात जास्त रोपे लावू शकतो. जर तुम्हाला अजून हे तंत्र अवगत नसेल, तर इथून तुम्हाला ग्राफ्टिंग पद्धत काय आहे, त्याचे फायदे आणि त्याची प्रक्रिया याबद्दल माहिती मिळू शकते.

कलम करण्याची पद्धत काय आहे?

• या पद्धतीमध्ये एका रोपामध्ये एक किंवा अधिक झाडांची कलमे (पेन) लावून वेगवेगळी पिके घेता येतात. या तंत्राचा वापर करून भारतीय भाजीपाला संशोधन संस्थेच्या शास्त्रज्ञांनी एक वनस्पती तयार केली आहे ज्यामध्ये बटाट्यांसोबत टोमॅटोची रोपे लावता येतील. या वनस्पतीला पोमॅटो असे नाव देण्यात आले आहे. दुसरीकडे, वांग्यांसह टोमॅटोचे कलम करून तयार केलेल्या वनस्पतीला टोमॅटो असे नाव देण्यात आले आहे.

कलम करण्याचे फायदे काय आहेत?

• या पद्धतीचा वापर करून कमी जागेत जास्त पिके घेता येतात.

• कमी वेळेत जास्त उत्पादन मिळवून तुम्ही जास्त नफा मिळवू शकता.

• शेततळे तयार करणे, खत आणि खतांसोबतच सिंचन खर्चात कपात झाली आहे.

कलम पद्धतीने बटाटा आणि टोमॅटोची लागवड कशी करावी?

• बटाट्याची लागवड करण्यासाठी जेव्हा बटाट्याचे रोप जमिनीच्या पृष्ठभागापासून ६ ते ८ इंच वर येते तेव्हा त्यावर टोमॅटोच्या रोपांची लागवड करावी. कलम करताना लक्षात ठेवा की दोन्ही झाडांच्या देठाची जाडी सारखीच आहे. सुमारे 20 दिवस कलम केल्यानंतर दोन्ही झाडे एकमेकांना चांगली जोडली जातात. काही काळानंतर टोमॅटो झाडांमध्ये वाढू लागतात. टोमॅटोची रोपे सुकल्यानंतर बटाटे काढता येतात. पोमॅटोच्या एका झाडापासून सुमारे 1.5 किलो टोमॅटो आणि 600 ग्रॅम बटाटा मिळतो. अशाप्रकारे टोमॅटोची वांग्यासोबत कलम करून टोमॅटोचे रोप मिळवता येते.

आम्हाला आशा आहे की ही माहिती तुमच्यासाठी महत्त्वाची ठरेल. जर तुम्हाला ही माहिती आवडली असेल तर ही पोस्ट लाईक करा आणि इतर शेतकर्‍यांपर्यंत शेअर करा. जेणेकरून अधिकाधिक शेतकऱ्यांना या तंत्रज्ञानाची माहिती व्हावी. आम्हाला टिप्पण्यांद्वारे संबंधित प्रश्न विचारा. शेतीशी संबंधित अधिक माहितीसाठी ग्रामीण भागाशी संपर्कात रहा.