जिवाणूजन्य अनिष्ट रोगाला जिवाणू पानांचा अनिष्ट रोग आणि जिवाणूजन्य पानांचा अनिष्ट रोग असेही म्हणतात. पंजाब, हिमाचल प्रदेश , उत्तर प्रदेश, छत्तीसगड, बिहार, महाराष्ट्र, पश्चिम बंगाल, उत्तरांचल, कर्नाटक आणि तामिळनाडूमध्ये या रोगाचा प्रादुर्भाव अधिक दिसून येतो. या राज्यांव्यतिरिक्त इतर अनेक भागात भात पिकांवरही या रोगाचा प्रादुर्भाव झाला आहे.

रोगाचे लक्षण

• जिवाणूंमुळे होणारा हा रोग प्रामुख्याने पानांवर होणारा रोग आहे.

• या रोगात प्रथम पानांच्या वरच्या भागावर हिरवे, पिवळे व तपकिरी ठिपके पडू लागतात.

• हळूहळू हे डाग पट्ट्यांमध्ये बदलतात.

• जसजसा रोग वाढत जातो तसतसे पट्ट्यांचा रंग पिवळा किंवा तपकिरी होतो.

• प्रभावित पाने सुकतात आणि कोमेजतात.

प्रतिबंधात्मक उपाय

• पेरणीसाठी जिवाणूजन्य रोगाचा प्रादुर्भाव झालेले बियाणे वापरू नका, केवळ प्रमाणित बियाणे वापरा.

• संसर्ग टाळण्यासाठी शेतात पाण्याचा निचरा करण्याची चांगली सोय असल्याची खात्री करा.

• नायट्रोजनयुक्त खतांचा अतिवापर करू नका.

• पोटॅशचा योग्य प्रमाणात वापर करा. त्यामुळे झाडांची प्रतिकारशक्ती वाढते.

• रोगाची लक्षणे दिसू लागल्यावर शेतातील पाणी काढून टाकावे.

• 10 किलो पोटॅश प्रति एकर शेतात फवारावे.

• पोटॅश फवारणीनंतर ३-४ दिवस शेताला पाणी देऊ नये.

• पेरणीपूर्वी बियाण्याची प्रक्रिया करा.

• लागवडीपूर्वी शेतात आधीच असलेले पिकांचे अवशेष काढून टाका.

• हा रोग भातपिकात आढळल्यास 20 ग्रॅम स्ट्रेप्टोमायसिन (स्ट्रेप्टोमायसीस गोल्ड /प्लँटोमायसिन) आणि 600 ग्रॅम कॉपर ऑक्सीक्लोराईड (ब्लू कॉपर/ब्लिटॉक्स) 200 लिटर पाण्यात प्रति एकर जमीन फवारावे.

• याशिवाय, तुम्ही 120 ग्रॅम स्ट्रेप्टोमायसिन सल्फेट 90% + टेट्रासाइक्लिन हायड्रोक्लोराइड 10% जे बाजारात उपलब्ध आहे ते आयआयएल कंपनीचे स्ट्रेप्टोमाईल गोल्ड, एरीज अॅग्रो कंपनीचे प्लांटोमायसिन 200 लिटर पाण्यात प्रति एकर जमिनीवर फवारू शकता.

जर तुम्हाला या पोस्टमध्ये दिलेली माहिती आवडली असेल तर ही पोस्ट लाईक करा, तसेच इतर शेतकरी मित्रांसोबत शेअर करा, त्यासंबंधीचे तुमचे प्रश्न आम्हाला कमेंटद्वारे विचारा.