ડાંગરની ખેતી કરતા ખેડૂતોને બાસમતીની નવી ભેટ મળી છે. શેર-એ-કાશ્મીર યુનિવર્સિટી ઓફ એગ્રીકલ્ચરલ સાયન્સ એન્ડ ટેકનોલોજી દ્વારા બાસમતીની ત્રણ નવી જાતો વિકસાવવામાં આવી છે. આ જાતોની ખેતી કરીને ખેડૂતો વધુ ઉપજ મેળવી શકે છે.

જમ્મુ, કઠુઆ અને સાંબાના ખેડૂતો છેલ્લા કેટલાક વર્ષોથી બાસમતી 370 જાતની ખેતી કરી રહ્યા છે. આ જાતની ગુણવત્તા ઘણી સારી છે પરંતુ ઉત્પાદન ઘણું ઓછું છે. ઓછા ઉત્પાદનને કારણે ખેડૂતો યોગ્ય નફો મેળવી શકતા નથી. આવી સ્થિતિમાં શેર-એ-કાશ્મીર યુનિવર્સિટી ઓફ એગ્રીકલ્ચર સાયન્સ એન્ડ ટેકનોલોજીના કૃષિ વૈજ્ઞાનિકો દ્વારા વિકસિત બાસમતીની 3 નવી જાતો બાસમતી 143, જમ્મુ બાસમતી 118 અને જમ્મુ બાસમતી 123 ખેડૂતો માટે મોટી રાહત સાબિત થશે. જોકે તમામ નવી જાતોની ગુણવત્તા બાસમતી 370 જેવી જ છે, પરંતુ ઉપજ લગભગ બમણી હશે.

બાસમતી 370 વિશે વાત કરીએ તો, આ વિવિધતા તેની ગુણવત્તા માટે વૈશ્વિક સ્તરે પ્રખ્યાત છે. આ જાતની ખેતી કરવાથી પ્રતિ એકર જમીનમાં 8 થી 8.8 ક્વિન્ટલ ઉપજ મળે છે. આ જાતના છોડની ઊંચાઈ 150 થી 160 સે.મી. જ્યારે મજબૂત પવન ફૂંકાય છે ત્યારે છોડ પડવાની સમસ્યા શરૂ થાય છે.

ઉપજ અને નવી જાતોની લાક્ષણિકતાઓ

• બાસમતી 118: વિકસિત નવી જાતોમાં આ જાતની ઉપજ સૌથી વધુ છે. પ્રતિ એકર જમીન 18 થી 18.8 ક્વિન્ટલ ડાંગરનું ઉત્પાદન આપે છે. તે પ્રારંભિક પાકતી વામન વિવિધતા છે. જેના કારણે છોડ પડવાની સમસ્યા રહેતી નથી.

• બાસમતી 123: આ જાતની ખેતી કરવાથી પ્રતિ એકર જમીનમાં 16 ક્વિન્ટલ સુધીનું ઉત્પાદન મળે છે. ડાંગરની આ જાતના દાણાનું કદ પણ મોટું હોય છે.

• બાસમતી 143: આ જાતના છોડ ખૂબ ઊંચા હોય છે. ઉપજ 16 થી 18 ક્વિન્ટલ પ્રતિ એકર ખેતરમાં હોય છે. કેટલાક વિસ્તારોમાં ખેડૂતોને પશુ આહાર માટે સ્ટ્રોની અછતની સમસ્યાનો પણ સામનો કરવો પડે છે. છોડની લંબાઈને કારણે તેમાંથી વધુ સ્ટ્રો મેળવી શકાય છે.

કયા રાજ્યોમાં બાસમતીની નવી જાતો ઉગાડી શકાય છે?

• આપણા દેશના ઘણા રાજ્યોને જીઆઈ ટેગ (ભૌગોલિક સંકેત) એટલે કે બાસમતી માટે ભૌગોલિક સંકેત મળે છે. જેમાં હિમાચલ પ્રદેશ, પંજાબ, હરિયાણા, દિલ્હી, પશ્ચિમ ઉત્તર પ્રદેશ અને જમ્મુ-કાશ્મીરનો સમાવેશ થાય છે. આ તમામ જીઆઈ ટેગ રાજ્યોમાં બાસમતીની નવી જાતો ઉગાડી શકાય છે.

નવી જાતોના બીજ ક્યાંથી મેળવવા?

• શેર-એ-કાશ્મીર યુનિવર્સિટી ઓફ એગ્રીકલ્ચરલ સાયન્સ એન્ડ ટેકનોલોજી, જમ્મુ ખાતે આયોજિત વાર્ષિક કૃષિ મેળામાંથી તમે બાસમતીની નવી જાતોના બીજ મેળવી શકો છો. આ વર્ષે આ કૃષિ મેળો 16 માર્ચ 2021 થી 20 માર્ચ 2021 દરમિયાન યોજાશે.

• આ નવી જાતો માટે માત્ર 600 ક્વિન્ટલ બીજ ઉપલબ્ધ છે. તેથી તમામ ખેડૂતોને 2 કિલો બિયારણ આપવામાં આવશે. આગામી કેટલાક વર્ષોમાં વધુને વધુ ખેડૂતોને બિયારણ ઉપલબ્ધ કરાવવા માટે બિયારણની માત્રામાં વધારો કરવામાં આવશે.

આ પણ વાંચો:

• ગરમ ડાંગરની ખેતી સંબંધિત માહિતી અહીંથી મેળવો.

અમને આશા છે કે આ માહિતી તમારા માટે મહત્વપૂર્ણ સાબિત થશે. જો તમને આ માહિતી પસંદ આવી હોય, તો આ પોસ્ટને લાઈક કરો અને અન્ય ખેડૂતો સાથે પણ શેર કરો. જેથી કરીને આ માહિતી વધુને વધુ ખેડૂતો સુધી પહોંચી શકે. અમને ટિપ્પણીઓ દ્વારા આ સંબંધિત તમારા પ્રશ્નો પૂછો. કૃષિ સંબંધિત અન્ય રસપ્રદ માહિતી માટે ગ્રામ્ય વિસ્તારો સાથે જોડાયેલા રહો.