છોડના વિકાસ માટે પોષક તત્વો ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. પોષક તત્વોની યોગ્ય માત્રા ન મળવાને કારણે છોડનો વિકાસ અવરોધાય છે. વૈજ્ઞાનિક સંશોધનોના આધારે, છોડ માટે 17 પોષક તત્વો જરૂરી છે. તેમાં કાર્બન, નાઇટ્રોજન, ફોસ્ફરસ, પોટાશ, ઓક્સિજન, હાઇડ્રોજન, આયર્ન , ક્લોરિન, બોરોન, ઝીંક, કોપર વગેરે જેવા પોષક તત્વોનો સમાવેશ થાય છે . અહીંથી તમે કેટલાક મહત્વપૂર્ણ પોષક તત્વોની ઉણપના લક્ષણો અને ફાયદા વિશે માહિતી મેળવી શકો છો.

નાઇટ્રોજન

લાભ

• તે છોડના વનસ્પતિ વિકાસમાં મદદ કરે છે.

• આ છોડને ઘેરો લીલો રંગ આપે છે.

• નાઈટ્રોજનના ઉપયોગથી અનાજ અને ઘાસચારાના પાકમાં પ્રોટીનનું પ્રમાણ વધે છે.

• આ અનાજના નિર્માણમાં મદદ કરે છે.

ઉણપના લક્ષણો

• નાઈટ્રોજનની અછતને કારણે છોડનો રંગ આછો લીલો કે પીળો થઈ જાય છે અને પાંદડા ખરવા લાગે છે.

• છોડનો વિકાસ અટકી જાય છે અને છોડમાં ફૂલો અને ફળોની સંખ્યા પણ ઓછી થાય છે.

ફોસ્ફરસ

લાભ

• યોગ્ય માત્રામાં તેનો ઉપયોગ છોડમાં તંદુરસ્ત બીજ ઉત્પન્ન કરે છે.

• તેના ઉપયોગથી છોડની રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધે છે.

• યોગ્ય માત્રામાં ફોસ્ફરસના ઉપયોગથી ફળો વહેલા આવે છે અને દાણા ઝડપથી પાકે છે.

• મૂળનો સારો વિકાસ થાય છે જે છોડને ઊભા રહેવામાં મદદ કરે છે.

ઉણપના લક્ષણો

• મૂળનો યોગ્ય વિકાસ થતો નથી. ક્યારેક મૂળ પણ સુકવા લાગે છે.

• દાંડીનો રંગ પીળો થઈ જાય છે.

• બીજ અને ફળોનો યોગ્ય વિકાસ થતો નથી.

પોટેશિયમ

લાભ

• મૂળને મજબૂત બનાવે છે અને છોડને ખરવાથી બચાવે છે.

• તેના ઉપયોગથી પાકની ગુણવત્તા વધે છે અને અનાજમાં ચમક આવે છે.

• છોડમાં જીવાતો અને રોગો સામે પ્રતિકાર વધારે છે અને પ્રોટીનની રચનામાં મદદ કરે છે.

ઉણપના લક્ષણો

• તેની ઉણપથી, પાંદડા ભૂરા રંગના થઈ જાય છે.

• પાંદડા સળગેલા દેખાય છે.

• મૂળની વૃદ્ધિ ઓછી થાય છે.