લેમનગ્રાસને લેમન ગ્રાસ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. તે એક સુગંધિત ઔષધીય વનસ્પતિ છે. આ છોડમાંથી સિટ્રાલ નામનું તેલ મળે છે. દવા બનાવવા ઉપરાંત, લેમનગ્રાસમાંથી મેળવેલા તેલનો ઉપયોગ સૌંદર્ય પ્રસાધનોના ઉત્પાદનમાં પણ થાય છે. આપણા દેશમાં દર વર્ષે લગભગ 1000 મેટ્રિક ટન લેમનગ્રાસનું ઉત્પાદન થાય છે. વિદેશમાં લેમન ગ્રાસની માંગ સતત વધી રહી છે. નિકાસની વાત કરીએ તો હાલમાં ભારતમાંથી 5 કરોડ રૂપિયાના લેમનગ્રાસ તેલની નિકાસ થાય છે. આવી સ્થિતિમાં ખેડૂતો લેમન ગ્રાસની ખેતી કરીને સારો નફો મેળવી શકે છે. આવો જાણીએ લેમન ગ્રાસની ખેતી સંબંધિત કેટલીક મહત્વપૂર્ણ માહિતી.

લેમન ગ્રાસની ખેતી માટે યોગ્ય જમીન અને આબોહવા

• તેની ખેતી માટે ગરમ અને ભેજવાળું વાતાવરણ જરૂરી છે.

• ઊંચા તાપમાન અને સૂર્યપ્રકાશને કારણે છોડમાં તેલનું પ્રમાણ વધે છે.

• લગભગ તમામ પ્રકારની જમીનમાં તેની સફળતાપૂર્વક ખેતી કરી શકાય છે.

• ફળદ્રુપ લોમી જમીન છોડના વિકાસ માટે શ્રેષ્ઠ છે.

• ઓછા વરસાદવાળા વિસ્તારોમાં પણ તેની ખેતી કરીને સારી ઉપજ મેળવી શકાય છે.

લેમન ગ્રાસની ખેતી કરવાની સાચી રીત

• તેની ખેતી બીજ વાવીને તેમજ છોડના કટીંગને ટ્રાન્સપ્લાન્ટ કરીને કરી શકાય છે.

• બીજ દ્વારા ખેતી કરવા માટે સૌ પ્રથમ નર્સરી તૈયાર કરવી પડે છે.

• નર્સરી તૈયાર કરવામાં 2 થી 3 મહિનાનો સમય લાગે છે.

• નર્સરીમાં ઉગાડવામાં આવેલા છોડમાં ઓછામાં ઓછા 10 પાંદડા હોય તે પછી રોપાઓને મુખ્ય ખેતરમાં ટ્રાન્સપ્લાન્ટ કરી શકાય છે.

• જો કટીંગ્સમાંથી છોડ રોપવાના હોય તો કટીંગ્સનું પ્રત્યારોપણ સીધું મુખ્ય ખેતરમાં કરી શકાય છે.

ફાર્મ તૈયારી

• સૌ પ્રથમ એક ઊંડી ખેડાણ કરો. આનાથી ખેતરમાં પહેલેથી હાજર નીંદણનો નાશ થશે.

• આ પછી, 2 થી 3 વખત હળવા ખેડાણ કરીને જમીનને સમતલ અને તળેલી બનાવો.

• છોડ અને કાપીને રોપવા માટે ખેતરમાં પથારી તૈયાર કરો.

• બધા કામો વચ્ચે 20 સેમીનું અંતર રાખો.

સિંચાઈ અને નીંદણ નિયંત્રણ

• લેમનગ્રાસના છોડને વધુ સિંચાઈની જરૂર પડતી નથી.

• નર્સરીમાં તૈયાર કરેલા રોપા અથવા કટીંગ રોપ્યા પછી હળવું પિયત આપવું.

• જ્યારે વરસાદ પડે ત્યારે સિંચાઈની જરૂર પડતી નથી.

• ઉનાળા દરમિયાન 8 થી 10 દિવસના અંતરે પિયત આપવું.

• ઠંડા સિઝનમાં 12 થી 15 દિવસના અંતરે પિયત આપવું જોઈએ.

• નીંદણના નિયંત્રણ માટે વર્ષમાં 2 થી 3 વખત નિંદણ કરવું જોઈએ.

લણણી લણણી

• લેમન ગ્રાસની એકવાર ખેતી કરવાથી લગભગ 5 વર્ષ સુધી પાક મેળવી શકાય છે.

• રોપણી પછી 90 દિવસમાં પાક પ્રથમ લણણી માટે તૈયાર છે.

• દર વર્ષે 4 થી 5 વખત પાક લઈ શકાય છે.

• જમીનની સપાટીથી 10 થી 15 સે.મી.ની ઊંચાઈએ છોડની કાપણી કરો.

આ પણ વાંચો:

• અહીંથી લેમનગ્રાસની ખેતી માટે ખેતર તૈયાર કરવાની પદ્ધતિ જુઓ .

અમને આશા છે કે આ માહિતી તમારા માટે મહત્વપૂર્ણ સાબિત થશે. જો તમને આ માહિતી પસંદ આવી હોય, તો અમારી પોસ્ટને લાઈક કરો અને અન્ય ખેડૂતો સાથે પણ શેર કરો. જેથી અન્ય ખેડૂત મિત્રો પણ આ માહિતીનો લાભ લઈ શકે. અમને ટિપ્પણીઓ દ્વારા આ સંબંધિત તમારા પ્રશ્નો પૂછો. અમારી આગામી પોસ્ટમાં, અમે લેમન ગ્રાસની ખેતી સાથે સંબંધિત કેટલીક અન્ય માહિતી શેર કરીશું. ત્યાં સુધી પશુપાલન અને કૃષિ સંબંધિત અન્ય રસપ્રદ માહિતી માટે ગ્રામ્ય વિસ્તારો સાથે જોડાયેલા રહો.