भात पिकातील स्टेम रॉट रोगाला स्टेम रॉट असेही म्हणतात. या रोगाने बाधित झाडांची देठ कुजण्यास सुरवात होते. या रोगाचा झपाट्याने प्रसार झाल्यामुळे काही दिवसात संपूर्ण शेतातील पिकावर या रोगाचा प्रादुर्भाव होऊ शकतो. या रोगामुळे उत्पादनात मोठी घट येते. त्यामुळे शेतकऱ्यांना नफ्याऐवजी तोटा सहन करावा लागत आहे. भात पिकातील खोडकिड रोगाची कारणे, लक्षणे आणि प्रतिबंध करण्याच्या पद्धती याविषयी सविस्तर माहिती घेऊ या.

स्टेम रॉट रोगाचे कारण

• भात रोपांवर बुरशीचा प्रादुर्भाव झाल्यास ही समस्या उद्भवते.

• ही बुरशी माती आणि तणांच्या वरच्या थरावर दीर्घकाळ टिकून राहतात.

• ते सिंचनानंतर पाण्यावर तरंगत राहून निरोगी रोपांवरही परिणाम करतात.

स्टेम रॉट रोगाची लक्षणे

• या रोगाच्या सुरुवातीला पाण्याच्या पातळीजवळील झाडांवर लहान व अनियमित आकाराचे काळे ठिपके दिसतात.

• जसजसा रोग वाढत जातो तसतसे डागांचा आकारही वाढतो.

• काही वेळातच संक्रमित झाडांची देठं कुजतात.

• संक्रमित झाडांची पाने आणि देठ जमिनीवर पडल्यानंतर या रोगाची बुरशी जमिनीत जाते आणि दीर्घकाळ टिकते.

स्टेम रॉट रोग नियंत्रण पद्धती

• हा रोग टाळण्यासाठी स्टेम रॉट रोगास प्रतिरोधक वाण निवडा.

• रोगग्रस्त वनस्पतींचे अवशेष शेतात सोडू नका.

• संक्रमित वनस्पतींचे अवशेष शेताबाहेर जाळून नष्ट करा.

• या रोगापासून झाडांचे संरक्षण करण्यासाठी १० लिटर पाण्यात १० ग्रॅम बाविस्टिन आणि २.५ ग्रॅम पोसामायसिन किंवा अॅग्रीमायसिन मिसळून द्रावण तयार करा. या मिश्रणात 24 तास बिया बुडवून त्यावर प्रक्रिया करा.

• याशिवाय 3 ग्रॅम बाविस्टिन प्रति किलो बियाण्यावरही प्रक्रिया करता येते.

• या रोगाची लक्षणे उभ्या पिकात दिसल्यास 25 ते 30 ग्रॅम ग्रामीण फुलस्टॉप 15 लिटर पाण्यात मिसळून फवारावे.

हे देखील वाचा:

• धान पिकातील काही प्रमुख रोग नियंत्रणासाठी नेमके काय उपाय आहेत ते पहा.

आम्हाला आशा आहे की ही माहिती तुमच्यासाठी महत्त्वाची ठरेल. जर तुम्हाला ही माहिती आवडली असेल तर ही पोस्ट लाईक करा आणि इतर शेतकर्‍यांपर्यंत शेअर करा. जेणेकरून अधिकाधिक शेतकरी मित्रांना या माहितीचा लाभ घेता येईल. यासंबंधी तुमचे प्रश्न आम्हाला कमेंट्सद्वारे विचारा.